2013: Küresel sağın kriz yılı

2013’te hemen hemen dünyanın her yerinde eşitsizlikler derinleşti. Kimilerinin ayakkabı kutusunda milyonlar, kimilerininkinde delik pabuçlar olduğu ortaya çıkınca yer yer patlamalar yaşandı. Ve sonuçta, tüm dünyada uluslararası sağ siyasetin tökezlediği, Yeni Sol ve ulusal sağ hareketlerin güçlendiği bir yıl geride kaldı. İşte uzun bir muhasebe... DEVAMINI OKU

Küresel komplo!

Toplumumuzun komplo teorilerine düşkünlüğü mâlum... Siyasal iktidarlar da bu durumdan epeydir yararlanıyor. Gezi Parkı protestoları sırasında başlayan "zamanlama manidar" tezlerinin bugün yolsuzluk operasyonlarıyla devam etmesi bu yüzden şaşırtıcı değil. Üç gündür dünyadan gelen "bağzı" haberlere bakılırsa, "uluslararası komplonun" yeni sahneleri, Yunanistan, Japonya, İspanya ve Uruguay olsa gerek!.. DEVAMINI OKU

Google karanlık tarafa mı geçti

Türkiye’deki son gelişmelerle gündem değişti, dünya medyasında ise Noel durgunluğu başladı. “Kötü olmayacağız” diyen Google’ın satın aldığı “robot ordusu” bu yüzden pek tartışılmadı. DEVAMINI OKU

Sarkaç sallanırken AYM kararları...

Geçen haftanın en önemli gelişmesi, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 10 gün önceki kararı çerçevesinde milletvekili ve gazeteci Mustafa Balbay’ın tahliye edilmesiydi. AYM kararı, dünya çapında “tarihi” bir süreci başlatabilir. DEVAMINI OKU

Kafamız Biraz Karışık Ama Hala Ankara'dan Gerçekçiyiz

Kadir Has Üniversitesi'nin Türk Dış Politikası Kamuoyu Algıları Araştırması üzerine... DEVAMINI OKU

Avrupa'da Eksen Muamması

AKP'nin AECR transferiyle ilgili kafa karışıklığı giderilebilmiş değil... DEVAMINI OKU

Maidan'dan Gezi'yi hatırlatan 15 kare

AB ile ortaklık anlaşması imzalanmamasına öfkelenen yüzbinlerce Ukraynalı'nın başkent Kiev’deki Maidan Nezalejnosti’de (Bağımsızlık Meydanı) günlerdir sürdürdüğü hükümet karşıtı gösterilerden gelen çok sayıda görüntü, Gezi Parkı protestolarını anımsatıyor. DEVAMINI OKU

PolitikAkademi'ye Değerlendirme

PolitikAkademi için bir dış politika ve medya değerlendirmesi... DEVAMINI OKU

Nükleer krizin görsel tarihçesi

İran, yıllardır tırmanan nükleer krizin ardından, ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa ve Almanya ile Cenevre'de ön anlaşmayı imzaladı. Tarihi sürecin görsel tarihçesi, "ihtiyatlı bir iyimserlik" içinde olmamız gerektiğini söylüyor. Ne azı, ne fazlası... DEVAMINI OKU

ABD bile bizden çevreci

ABD, hele ki Kuzey Avrupa ile kıyaslandığında, çevrecilik açısından pek örnek gösterilecek bir yer değil. Hatta dünyayı en çok kirletenlerden... Buna rağmen haziranda yaptığım gezide bu ülkede (bile) çevreciliğin ve kentsel dokuya saygının Türkiye ile kıyaslanamayacak kadar gelişmiş olduğuna tanıklık ettim. New York, Florida ve California eyaletlerinde, bugünün Türkiye'si için çıkarılabilecek dersler var. DEVAMINI OKU

Adamlar gayrimeşru, ama çalışıyor

Finlandiya'da öğrenciler saunalara bile kızlı-erkekli giriyor. Muhafazakar demokrasiden anlamayan şu Fin hükümetine rağmen bu gayrimeşruluğa Ankara son vermeli. Bir de Fin eğitim sistemi dünyanın en iyisi diyorlar, peh! DEVAMINI OKU

Suriye politikamızın resimli tarihi

Suriye içsavaşı 3. yılını doldurmak üzere. Gelin, Türkiye'nin uyguladığı dış politikanın kronolojisini 15 animasyonla özetleyelim... DEVAMINI OKU

Japonya Başbakanı bunları söyleyecek

Marmaray’ın bugünkü açılışı öncesinde Japon heyetinin üst düzey üyeleriyle dün akşam görüşme fırsatım oldu. Abe’nin en yakın danışmanlarından biri olan Tomohiko Taniguçi, Japon Başbakan’ın açılışta yapacağı konuşmanın satırbaşlarını paylaştı. Abe’nin ‘Üç Ok’una işaret eden o sözlerde, “Ne olacak bu Japonya’nın hâli” sorusunun yanıtı da gizli. DEVAMINI OKU

Rehine krizinde Ankara'nın 4 kaybı

Lübnan'da kaçırılan Türk pilotların 71 gün sonra özgürlüklerine, sevdiklerine kavuşması hepimizi sevindirdi. Ancak Ankara şimdi kutlama değil, özeleştiri yapmalı. Bence en ciddi 4 kayıp... DEVAMINI OKU

İyimser bir bayram yazısı

Gezi Parkı'ndan yeni nesil robotlara, siyasal İslam'dan denizaltı internet kablolarına... DEVAMINI OKU

Kanuni'nin Zigetvar'daki Kayıp Türbesinin Yeriyle İlgili Üç Teori

Türk bilimadamları, Kanuni Sultan Süleyman'ın Zigetvar yakınlarındaki türbesinin, kaleye 3 km mesafedeki Turbek Kilisesi'nin altında, son araştırmayı yürüten Macar bilimadamları ise 5 km mesafedeki Zsibot bağlarında olduğunu düşünüyor. Son çalışmalarda vurgulanan bu iki teoriyi yazmıştım.

Budapeşte'deki ELTE Üniversitesi'nin eski öğretim üyesi Zoltan Nagy ise birkaç gün önce bir e-posta atıp kendi çalışmasını paylaştı. Nagy'a göre türbe bu iki yerde değil, kaleye 2 km mesafedeki ormanlık bir alanda. Bu bölge şu anda şöyle görünüyor. Türkçe belgeyi indirmek için burayı tıklayın.

Üç teoride işaret edilen noktaları aşağıdaki haritada işaretledim. Tıklayıp genişletebilirsiniz. Türbenin bulunması için bu noktalarda daha fazla kazı yapılmalı. Türkiye kazılara yeterince maddi destek veriyor, Macaristan'ın ve Avrupa Birliği'nin de destek olması gerekiyor.

Ne olacak bu liberallerin hali

Almanya'dan İngiltere'ye, ABD'den Türkiye'ye tüm dünyada liberaller krizde... Bu ülkelerde düşüşe geçmelerinin temel nedeni de aynı: Sağın oyununa gelmeleri... Bugün açıklanan demokrasi paketi, Türkiye'deki liberaller için bu anlamda yeni bir sınav. DEVAMINI OKU

Zigetvar’da durmak yok

Macaristan’da, Kanuni’nin kalbinin arandığı yerde, neden durduğumuzda kaybettiğimizi, yürüdükçe kazandığımızı anlamaya çalıştım... DEVAMINI OKU

Suriye’de öfkeyle kalkarsak...

Suriye’de kimyasal silahla yapılan katliamı görünce insan “Yeter” diye haykırıyor, ama büyük devletler askeri müdahale gibi ciddi bir karar alırken duygusal davranmaz. Hele ki Ortadoğu gibi kritik bir bölgede… DEVAMINI OKU

Radikal ateizm topluma zararlı ama...

İngiliz evrimci biyolog ve yazar Richard Dawkins dünkü tweet’iyle ortalığı karıştırdı. Dawkins, radikal ateizmin de insanlık için radikal dincilik kadar zararlı olabileceğinin örneklerini sunuyor. Ama yine de ifade özgürlükleri korunmalı. DEVAMINI OKU

Rojava’da neler oluyor

Suriye'nin kuzeyinde Kürtler ile İslamcılar çatışıyor, bombalar patlıyor, suikastlar düzenleniyor, katliam haberleri geliyor. PKK'nın Suriye kolu PYD sınıra bayrak çekerken diplomasi trafiği yoğunlaşıyor. 'Rojava'da neler olduğunu uzmanına sorduk. DEVAMINI OKU

Siyasal İslam borsada çakıldı. Peki ne yapmalı?

Fikirlerin serbest piyasasında siyasal İslam hisseleri bu hafta fena çakıldı. Adeviye'ye Kazlıçeşme, Tahrir'e Taksim muamelesi yaptıkça Ankara kaybeder. DEVAMINI OKU

Ülkede protesto var, televizyonda pandalar

Ülke protestolarla sallanırken televizyonda hayvan belgeseli gösterdiler. Ama penguen değil panda belgeseli... Tahmin edin hangi ülkede... Seçmenin Türkiye'dekinden bile eksik bilgilendirildiği İran'da elbette... DEVAMINI OKU

İsyan zamanı gazetecilik

Gezi Parkı olayları özellikle haber televizyonlarının kamuoyu nezdindeki güvenilirliğini zedelerken, sadece sosyal medyayı ön plana çıkarmakla kalmadı. Aynı zamanda gazetecinin Yeni Medya ile birlikte uyum sağlamak zorunda olduğu yeni işlevleri de gözler önüne serdi. Ve elbette siyasetteki dönüşümü... DEVAMINI OKU

Alkol yasağı Facebook ile Mursi'yi sevindirmiştir

Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ve Facebook kurucusu Mark Zuckerberg’in ortak noktası ne olabilir? Cevap şu: Son günlerde Türkiye’yi izliyorlarsa, ikisi de çok sevinmiştir. Cumhurbaşkanı Gül alkol kısıtlamalarını veto ederse, Türkiye'nin imajından daha fazlasını kurtarabilir. DEVAMINI OKU

Türklük’ü bırakın, bize Türkçe lazım

Topkapı Sarayı’ndan Dolmabahçe’ye uzanan tarihi süreçte, Türkçe, Anadolu insanının zihinsel yapısını belirleyen temel bir unsur oldu. Bu yüzden Türkler bugün Fransızlardan yahut Kazaklardan ziyade Kürtlere benziyor. Ve yine bu yüzden yeni Anayasa’da “Türklük” vurgusu bence hiç önemli değil, ama artık ortak dilimiz olan “Türkçe” bir olmazsa olmaz… DEVAMINI OKU

Esad suikastçılara mı kaldı

Ankara’nın beklentisine rağmen ABD’nin, kendi yaşadığı krizler nedeniyle Suriye’ye daha fazla müdahil olmayacağını bugün itibariyle herkes görmüş olmalı. Ankara Şam’a karşı tutumunu yumuşatsa da, Suriye’de rejimin kazandığı bir dönemde bazı muhalifler ve istihbarat servisleri tek çareyi Esad’a suikast düzenlemekte bulabilir. DEVAMINI OKU

Reyhanlı'da, barış süreci vuruldu

İkinci Cenevre süreci bugün ikinci darbeyi yedi. Reyhanlı'yı vuran patlamalar, Suriye içsavaşına barışçı bir çözüm bulunması yönünde bu hafta tekrar filizlenen sürece bir darbe niteliğinde. DEVAMINI OKU

Haberle oynamak

Bilgisayar oyunları sadece çocukların değil artık herkesin en çok zaman ayırdığı medya haline gelirken, ekonomik büyüklüğü de Hollywood ve müzik endüstrisini aştı. Gazetecilik içinde gelişen “haber-oyun” kavramı, bu yeni toplumsal dalgayı yakalamayı amaçlayan "oyunlaştırma" örneklerinden yalnızca biri… The Huffington Post ve Wired gibi haber siteleriyle işbirliği yapan Londra merkezli Game The News, son iki haber-oyununu Hürriyet Dünyası sakinleri için Türkçeleştirdi. DEVAMINI OKU

Milli soframızda ayran yok, bira ve yoğurt var

Dünyanın en büyük haber ve görsel paylaşım sitelerinden olan Reddit’te bugünün en popüler paylaşımı, “Türk sofrasını” da gözler önüne seriyor. TIME dergisine bile konu olan o sofrada ayran yok, bira var. DEVAMINI OKU

Barış gazeteciliği seminerinden notlar

Basın Enstitüsü Derneği ve Boğaziçi Üniversitesi’nin ‘Barış Süreçleri ve Medya Semineri’nde saygın akademisyenler ve gazeteciler, barış gazeteciliğini tartıştı. İşte seminerde aldığım notlar… DEVAMINI OKU

AB'nin porno yasağı, feminist reklam mıydı

Avrupa Birliği’nin “medyada tüm pornografi türlerini yasaklama” girişimi geçen ay son anda engellenmişti. Yasak teklifini Avrupa Parlamentosu’na sunan kadın milletvekili Liotard, bunun sadece “feminist bir farkındalık” yaratma girişimi olduğunu Hürriyet’e itiraf etti. Yasak çabasını ortaya çıkarıp seferberlik başlatarak engelleyen bir diğer AP milletvekili Engström ise bundan emin değil. DEVAMINI OKU

Dalga geçemeyeceksem, bu benim devrimim değil!

Mısır'ın en ünlü komedyeninin başına gelenler, sadece basit bir ifade özgürlüğü vakası olarak görülmemeli. Siyasi hicivle ilgili bu vaka, Mısır "devriminin" yanısıra, Türkiye'nin rotasına dair de hayati ipuçları veriyor. İçinden Cem Yılmaz, Jon Stewart, Turgut Özal, Aristofanes ve Emma Goldman geçen bir yazıya buyrun. DEVAMINI OKU

Chavez mitolojisi: Tek yol evrim

Ölünün arkasından konuşulmaz. Ama cenaze töreni de yapıldığına göre, Hugo Chavez efsanesini sorgulayabiliriz. Dünya solunun, bir Brezilya’daki “evrime”, bir de Venezuela’daki “devrime” bakıp “Batsın sizin devrimciliğiniz” demesi gerekmiyor mu? DEVAMINI OKU

Başbakan'ın kastettiği IRA bağlantılı gazeteciler

Başbakan Erdoğan, Alman mevkidaşı Merkel ile basın toplantısında “tutuklu gazeteciler” konusunda gelen bir soruya, İngiltere’de gözaltına alınan gazetecileri gündeme getirerek yanıt verdi. “Onların acaba IRA ile bağlantısı var mı yok mu, onu da öğrenmenizi özellikle tavsiye ederim” diyen Erdoğan, kimi kastetti? Akla üç olay geliyor. DEVAMINI OKU

Sarai ve Saray

İlk kez ABD dışına çıkan iki çocuk annesi genç bir kadın olan Sarai Sierra, Galata-Eminönü-Kumkapı hattında özgürce yürüyüp fotoğraf çekmek isterken hunharca öldürüldü. Muhtemelen, ayakta kalan son Bizans sahil sarayını, yani Bukaleon'u görüntülemeye gidiyor veya oradan geliyordu… ki bütün bir İstanbul tarihi, ağlanacak halimizin manzumesidir. DEVAMINI OKU

Süreçler ve baltalar

Kürt sorununda geçmişteki çatışma çözümlerinden çıkarılabilecek dersler var. Ama ne yazık ki Paris suikastının tarihteki benzerleri, hep çözümsüzlüğü hedefleyenlere yaradı. Yine de, çaba sarfedilirse, "hiçbir baltanın kesemeyeceği bir süreç" mümkün olabilir. DEVAMINI OKU

Yeni Anayasa'da basın özgürlüğü

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda çalışmalar sürüyor. Mevcut taslakta yer alan basın özgürlüğüyle ilgili maddeleri, İstanbul Üniversitesi’nin insan hakları uzmanı hukukçusu Doç. Dr. Burak Gemalmaz’a sordum. Kendisi detaylı bir yanıt yolladı. DEVAMINI OKU

Doç. Dr. Burak Gemalmaz'ın Yazısına Dipnotlar

1) Mehmet Semih Gemalmaz-Haydar Burak Gemalmaz, Ulusalüstü İnsan Hakları Standartları Işığında Türkiye’de Bilgi Edinme, Düşünce-İfade ve İletişim Mevzuatı, Yazıhane Yayınları, İstanbul, 2004, sf:221-225. 

2) Bu konuda ayrıntılı bilgi için bkz. Gemalmaz-Gemalmaz, a.g.e, sf:205-218. 

3) Anayasa ve insan hakları hukukunda buna hakkın uygulanabilirliği veya hakkın kapsamı denilmektedir. Kapsam dışı talepler/ifadeler güvenceden yararlanamaz. 

4) Bkz. H. Burak Gemalmaz, Von Hannover v. Germany, App. No.59320/00, Judgment of 24 June 2004, Türkçe çevirisi ve değerlendirilmesi için bkz. Özel Yaşam, Medya ve Ceza Hukuku, Yayına Hazırlayan Yener Ünver, Seçkin Yay., Ankara, 2007, sf:171-199. 

5) Von Hannover v. Germany (No.2), App. No.40660/08 and 60641/08, Judgment of 7 February 2012. 

6) Craxi v. Italy (No.2), App.No.25337/94, Judgment of 17 July 2003; Cemalettin Canlı v. Turkey, App. No. 22427/04, Judgment of 18 November 2008. 

7) Bu konuda ayrıntılı bilgi için bkz. Gemalmaz-Gemalmaz, a.g.e., sf:189-192, 214. 

8) AİHM’in başka Devletlere karşı bu konuda verdiği çok sayıda karar bulunmaktadır. Türkiye’ye karşı ulusal bir gazetenin açtığı davada da karar aşamasına gelinmiştir.

9) Nitekim ifade-basın özgürlüğü alanındaki sorunların büyük çoğunluğu yargı organlarının genel yaklaşımları ile somut davalardaki değerlendirmelerinden kaynaklanmaktadır. Türk yargısının ifade-basın özgürlüğünü sınırlayan kararları AİHM tarafından Madde 10 ihlali olarak değerlendirilmektedir. Güncel örnek olarak Ürper, Turgay, Gözel ve Özer (Terörle Mücadele Kanunu), Dink, Akçam (Ceza Kanunu), Tuşalp (Medeni Kanun) kararları verilebilir.

Anayasa Taslağında Basın Özgürlüğü

Bel1