Afganistan 2013: Connection Terminated

NATO’nun Afganistan’daki kaderi 2013’te belirlenecek. Taliban’ın 2 liralık kerpiç duvarına 218 bin liralık füze atıp duran NATO’nun “güvenlikçi” politikalarıyla yaşanan fiyasko, Türkiye’yi haklı çıkardı bile… Kabil’den Brüksel’e video-konferansla bağlanan Kanadalı tümgeneralin donuk yüzünde gördüğüm o ifade her şeyi özetliyor: “Connection Terminated.” DEVAMINI OKU

Barış için mi öldürüyoruz çocukları?

ABD'deki okul katliamında ölen çocuklarla, Afganistan'da bugün mayınla oynarken can veren yaşıtlarının kaderi, başlıktaki soruda kesişiyor. Silahsız bir sivilin kafasını kesen 12 yaşındaki Suriyeli muhalif de sorduruyor aynı soruyu... Ve hatta Rusya'nın Suriye'ye verdiği SCUD füzeleri ile NATO'nun Türkiye'ye gönderdiği Patriot bataryaları da... DEVAMINI OKU

Ankara’nın dizilerle imtihanı

Avrupa Parlamentosu’nda Arap, İsrailli ve Avrupalı genç liderlerle Türk dizilerinin Ortadoğu’daki etkisini ve son gelişmeleri tartıştık. Toplantı sonunda yanıma Filistinli bir genç kız geldi. “Velev ki Muhteşem Yüzyıl Türkiye’de yasaklandı…” diye başladı söze. Bakın, nasıl devam etti... DEVAMINI OKU

Suriye satrancında oyun sonu

Suriye satrancında “oyun sonuna” yaklaşılıyor. Türkiye açısından da kritik günler ufukta. Ankara’nın, Suriye krizinde bugüne kadar sürdürdüğü tutarsız, kararsız ve duygusal politikasını terk ederek ihtiyatlı, sakin ve dengeli adımlar atması artık hayati önem taşıyor. Kitap gibi konuşmak yerine makine gibi hareket etmeliyiz. DEVAMINI OKU

CERN defterini kapatınca neler kaçıracağız?

Dünyanın en büyük parçacık fiziği araştırma merkezi olan CERN'e üyelikten vazgeçtiğimiz bu günlerde, CERN’de yapılan ‘Yüzyılın Deneyi’ne katkı sağlamış bir Türk akademisyenle sohbete buyrun… Yurtdışına kaçması için her şeyi yaptığımız bilimadamlarından olan Prof. Dr. Mehmet Koca bakın hangi ilginç soruları yanıtlıyor: • Nobel Fizik Ödülü sahibi Pakistanlı bilimadamı Muhammed Abdus Salam, Mehmet Hoca’nın masasına bıraktığı notta ondan neyi rica etmişti? • Higgs Bozonu’nun Türkiye’ye uzanan hikâyesi ne? Ona ‘Tanrı Parçacığı’ demek doğru mu? • İslam sanatında kullanılan bir figür, kristal fizikçilerini ve yüksek enerji fiziğiyle uğraşan bilimadamlarını niye şaşkına çevirdi? • Sibirya’ya düşen bir göktaşında rastlanan simetri niçin olağanüstü? • Feza Gürsey Enstitüsü’nü idama mahkûm eden Ankara, bilimde doğru yolda mı? DEVAMINI OKU

İsrail, Gazze'ye robotlarla girerse...

İsrail’in Gazze’ye yönelik son hava harekâtı, "uzaktan kumandalı savaş" döneminin yaklaştığının habercisi. Kara harekâtına bu kez cesaret edemeyen İsrail, yakın gelecekte “robot askerlerle” bir istilaya girişirse şaşırmamalı. Peki, Türk Silahlı Kuvvetleri yeni çağa hazır mı? Bundan emin değilim ama özel sektördeki Türk girişimciliğinin yarattığı “Kaldıraç Etkisi” bana umut veriyor. DEVAMINI OKU

88 gün sonra, hoşgeldin Cüneyt Ünal

Kameraman Cüneyt Ünal, Suriye ordusunun elinde 88 gün süren esaretin ardından özgürlüğüne kavuştu. “Oyuncak değil, babasını isteyen” 1.5 yaşındaki kızı, endişeyle dolu üç ay yaşayan eşi ve her hafta İstanbul’daki Suriye Konsolosluğu önünde toplanarak kamuoyuna onu unutturmayan arkadaşları mutlu. Şimdi sıra Cüneyt’in çalışma arkadaşı muhabir Beşar Fehmi Kadumi’de... DEVAMINI OKU

Petraeus mitolojisi ve alaturka komplolar

CIA’i sarsan skandal ile birlikte “Kral David” efsanesi de çöktü. “Akademisyen savaşçı” diye övülen Petraeus’un, şöhretini çevresinde kurduğu halkla ilişkiler makinesine borçlu olduğu konuşulmaya başladı. Fakat Türkiye kamuoyu, bu tür olguları incelemek yerine hâlâ mesnetsiz komplo teorilerine rağbet ediyor. DEVAMINI OKU

Tebrikler Obama! Peki, Romney neden kaybetti?

ABD başkanlık seçimleri arifesinde medya temkinli olsa da aslında sayılar net bir şekilde “Obama kazanacak” diyor. Yarından itibaren Romney’nin niçin kaybettiğine dair türlü fikirler seslendirilecek. Ben şimdiden bir yanıt vereyim: Romney kim olduğunu, ne istediğini anlatmadı, anlatamadı. ABD halkı “bilinmeyenden” korktu ve dere geçerken at değiştirmeyi göze alamadı. Ve "dark horse" kaybetti. DEVAMINI OKU

Türkiye uçar mı, çakılır mı? Balkanlar ne diyor?

Güneydoğu Avrupa’yı bugün Türkiye birleştiriyor. THY ile, televizyon dizileriyle, sosyal medyasıyla… Bu Türk ekonomisinin, Türk kültürünün ve Türk dış politikasının bir başarısı. Ama ifade özgürlüğü gibi bir başka alanda öylesine çuvallıyoruz ki, “Uçuyoruz derken çakılır mıyız” diye endişeleniyor insan. İşte, Balkanların Osmanlı’ya en uzak köşesi Karadağ’dan bir cevap... DEVAMINI OKU

Demir Mızrak neden kırıldı?

Lübnan istihbaratının "Demir Mızrak" lakaplı şefi Visam el Hasan, Beyrut'taki bombalı saldırıda öldürüldü. Ortadoğu'da son yılların bu en kritik suikast vakası, Suriye'nin makus geleceğine dair bir alamet gibi. DEVAMINI OKU

İcat çıkarma, Felix, in aşağı!

“O adam uzaydan atladı da ne oldu” diyenler var Türkiye’de... Ne olacak? Bu yüzden onlar gelişti, biz geri kaldık. Çünkü Hezârfen Ahmed Çelebi’yi “tehlikeli” sayıp sürgüne gönderen zihniyet işte bu kadar kökleşmiş.Yenilikçiliği aşağılamak ve bastırmak, ne yazık ki yüzyıllar içinde kültürümüze işlenmiş. Ama hayaller yasaklanabilir mi? DEVAMINI OKU

Davutoğlu'nun yükselişi ve düşüşü

Dışişleri Bakanı Davutoğlu’nun Suriye politikasına yönelik nitelikli eleştiriler, şuursuz hakaretlerin arasında kaybolmaya başladı. Siyaseti iyi öğrenen akademisyen de elbette bu durumu değerlendirip sadece küfürlere cevap verirken o nitelikli eleştirileri görmezden geliyor. Oysa Ortadoğu’ya sürüklenen Türkiye’nin Avrupa’yı defterinden büyük ölçüde silmesi, telâfisi çok zor olacak tarihi bir yanılgı. DEVAMINI OKU

El Arabiya haberinin anlamı

El Arabiya’nın yayınladığı belgelerin sahici olduğuna kimse inanmamış gibi. Peki, kötü niyetli görünen bu haber neden yayınlandı? Bu soruyu birkaç kaynağa sordum ve ilginç yanıtlar aldım. Belki de bu yayın, Katar ile Suudi Arabistan arasında beliren beklenmedik fikir ayrılığının bir göstergesidir. Bu fikir ayrılığı, Arap ordularının Suriye’ye müdahalesi için Türkiye’nin desteği konusunda... DEVAMINI OKU

Gazeteci Cüneyt Ünal bir aydır tutsak. Ya siz?

Gazeteci Cüneyt Ünal ile Bashar Fahmi tam bir aydır Suriye ordusunun elinde... Ailelerinin ve meslektaşlarının endişeli bekleyişi sürüyor. Kamuoyunun azalan ilgisi endişeleri büyütüyor. “Bu bir Amerikalı gazeteci olsa, Amerikan halkı bu kadar duyarsız olur muydu” diye soruyor kimileri. Oysa yapılabilecek çok şey var. DEVAMINI OKU

Camiden demokrasi çıkmıyor mu?

Müslümanları provoke eden ucuz bir film… Sonu Kaddafi’ye benzeyen ABD’nin Libya Büyükelçisi… Ve zaten güze çalmaya başlayan ‘Arap Baharı’nın aniden kışa kesmesi… “Camiden demokrasiye giden yolun son durağı belli değil. Orası demokrasi midir, değil midir hep birlikte göreceğiz” diyen Ertuğrul Özkök, bir buçuk yıl sonra şüphelerinde haklı mı çıktı? Tartışma yeniden başladı ama ben başka bir soru daha soracağım. DEVAMINI OKU

Cephanelikteki insan ve depodaki robotlar

Afyonkarahisar’daki patlamanın, Amazon şirketinin depolarıyla ne ilgisi var? Suriye açıklarında iki buçuk ay önce düşen uçağımızla ilgili nihai açıklama ne zaman yapılacak? Aslında “insanca, pek insanca” sorular bunlar... DEVAMINI OKU

Suriye'den bir fotoğrafın hikayesi

Suriye'den, muhalif mi yoksa rejim yanlısı mı olduğunu size söylemeyeceğim bir arkadaşımdan gelen fotoğrafı paylaşmak istiyorum. Bir puzzle gibi çözmeye çalışın lütfen onu... Ama unutmayın, arkadaşımın dediği gibi: "Çözmek için önce anlamak gerekir. Büyük resmi tüm detaylarıyla görmek gerekir." DEVAMINI OKU

Haftanın kavramı: Dediabolisation

BDP’nin Şemdinli’de PKK ile kucaklaşması bana İspanya’da Batasuna’nın hangi delillere dayanılarak kapatıldığını hatırlattı. Ardından Fransa’da aşırı sağcı Ulusal Cephe’nin başkanı Marine Le Pen ile gündeme gelen ve geçen hafta The Economist dergisinde bir kez daha ele alınan bir kavramı anımsadım. BDP’li milletvekillerinin de incelemesi faydalı olabilecek bu kavramın Fransızca’daki anlamı, “şeytandan arındırma.” DEVAMINI OKU

Obama’nın sopası ve Gotham Baharı

ABD Başkanı Obama’nın, Başbakan Erdoğan ile telefon görüşmesi yaparken elinde tuttuğu beyzbol sopası, bugünlerde son filmi gösterimde olan Batman üçlemesinin “felsefesini” hatırlatıyor. Gotham Baharı’na, Suriye iç savaşına, Bin Ladin ile Julian Assange’a ve Wall Street’i İşgal Et hareketine dair bir sinema çözümlemesine buyrun. DEVAMINI OKU

Halep: 10’uncu günde 10 soru 10 cevap

Suriye'deki rejim karşıtı isyanın son çatışma alanı olan Halep'te yaşananlarla ilgili dünya ve Türkiye medyasının farklı kesimlerinde birbiriyle çelişen bilgiler yayınlanıyor. Gelin, iç savaşın iki tarafındaki propagandacıları bir kenara bırakıp, tarafsız kaynaklardan derlenen verilerle 10 kilit soruya serinkanlı yanıtlar arayalım. DEVAMINI OKU

O madalyalarda hakkımız yok

2012 Olimpiyatları başlıyor. Nevin Yanıt ve Gülcan Mıngır gibi atletlerimiz inşallah madalya kazanacak. Ama yobazlığın en sapıkça ifadelerle sosyal medyaya taştığı günümüzde, Türk kadınının mâkus talihini yenen bu azimli gençlerin başarılarını sahiplenmeye hiç hakkımız yok. Niye bir “sistem” kuramadığımızı tartışma zamanı. Viyana Kuşatması’ndan Çanakkale Savaşı’na, Galatasaray’ın 2000 ruhundan Mersin’in çamurlu yollarına, Süreyya Ayhan’dan Mesut Özil’e uzanan bir yazı… DEVAMINI OKU

Uluslararası hukuksuzluk çağına mı giriyoruz?

ABD’nin eski dışişleri bakanı Henry Kissinger ay başında yayınlanan Suriye konulu bir yazısında, “ulusal egemenlik” kavramının son kullanma tarihinin geçtiğini, “insani müdahalecilik çağının” başladığını savundu. Kissinger’ın eleştirel bir gözle baktığı bu değişimi, son bir ayda görüşme fırsatı bulduğum uluslararası aktörlere sordum. BM Genel Sekreteri Ban, Pakistan Dışişleri Bakanı Khar, Finlandiyalı yetkililer ve bir Japonya Dışişleri sözcüsü farklı görüşler savundular. Bu görüşler özelinde uluslararası arenanın bir fotoğrafını çekmeye çalışırken şu sonuca vardım: Uluslararası hukuk ölmedi, sadece şekil değiştirdi. DEVAMINI OKU

Hepimiz öfkeli kuşuz: Zamanımızın Tetris’i Angry Birds’ün anlamı

Kitlelerin hızla benimsediği, kimi zaman çılgınca tükettiği, takıntı haline getirdiği kültürel ürünler aynı zamanda toplumu daha iyi anlamakta bize yardımcı olabilecek araçlardır. 1990’larda Tetris’in yaptığını bugün tekrarlayan Angry Birds bu açıdan da incelenmeye değer. Peki, İsrail’in Lübnan’a attığı bombalarla bu oyun arasında bağlantı kurulabilir mi? DEVAMINI OKU

Araştırmacı gazeteciliğin geleceği ve geleceğin araştırmacı gazeteciliği

Araştırmacı gazetecilik günümüz medyasının girdiği dönüşüm sürecinde magazine karşı mevzi kaybediyor gibi görünse de, yakın gelecekte ana akım medyanın can simidi haline gelebilir. “Veri gazeteciliği” ve “haber-oyunlar” gibi yeni kavramlar giderek yaygınlaşırken, ‘iyi hacker’ların yardımına ihtiyaç duyan Romanyalı bir araştırmacı gazeteci onları geçen ay İstanbul’da toplamış da, haberimiz bile olmamış... DEVAMINI OKU

Ankara’da hava bulutlu

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) Türkiye Ulusal Komitesi ve Basın Enstitüsü Derneği olarak geçen hafta içi Ankara’da temaslarda bulunduk. Amacımız, yeni anayasa çalışmaları ve bazı tutuklu gazetecilerin serbest kalmasını sağlayacağı söylenen yasal düzenlemeler konusunda bilgi almak, hem hükümete hem de muhalefete basın özgürlüğünü sınırlayan yasal çerçeve ile ilgili değişiklik taleplerimizi sunmaktı. DEVAMINI OKU

Özal gençliği yaşlanırken, Avrupa’dan gelen dip dalga

“Büyük Resesyon” ile birlikte Avrupa başta olmak üzere dünyada yükselen yeni nesiller, küresel sistem için netameli bir geleceğin işaretlerini veriyorlar. Ve Türkiye’de 12 Eylül darbesiyle zorla siyasetten uzaklaştırılmış ebeveynlerin çocuklarından oluşan “Özal gençliği” plazalarda yaşlanırken, “Antikapitalist Müslüman Gençler” ve “RedHack” gibi hareketler, dipten gelen bir dalgayı büyütüyor. DEVAMINI OKU

Schröder röportajının perde arkası

Almanya eski başbakanı Gerhard Schröder önceki gün İstanbul’daydı. Schröder ile kısa bir röportaj yapma ve resmi görevinden ayrıldığından beri hemen hiç görüş bildirmediği üç konuda soru sorma fırsatı buldum. DEVAMINI OKU

Breivik’e karşı bir İstanbullu

Finlandiya Başbakanı Katainen genç yaşına rağmen parlak bir siyasetçi, üstelik çok alçakgönüllü. Ekonomik krizin kasıp kavurduğu ülkelerde ayaklanan gençleri anladığını söylüyor. Fakat ırkçılık deyince, o da hemen tüm sağ siyasetçiler gibi söylemsel sınırlarına ulaşıyor. Oysa “Norveç’teki Breivik terörü ‘münferit’ mi, değil mi” tartışmasından daha önemli olan, Katainen’in de işaret ettiği Finlandiyalı bir Türk’ün, Hülya Kyto’nun varlığı… DEVAMINI OKU

Ediz ve Ötesi

Üniversitede tanıştığım en iyi arkadaşlarımdan birini, uzun süredir hastalıklarla boğuşan yaşıtım Ediz Doğan’ı kaybettim dün. DEVAMINI OKU

Bahreyn’deki Türk panzerlerinden, TRT’nin Keloğlan’ına

Yine bir ufuk turu yapalım ve bu kez şu sorulara yanıt arayalım: ABD İran konusunda Türkiye’ye hangi kötü sürprizi yaptı? Bahreyn’de saltanata isyan eden Şii kadınlara Türk panzerlerinden gaz bombası atıldığını biliyor muyuz? TRT Bonomo konusunda neden ayıp etti, hangi konuda tebriki hak ediyor? Doğu Akdeniz’deki doğalgaz rezervlerinin paylaşımı Suriye’deki krizden nasıl etkilenir? Bu dış açıkla Suriye’de bir savaşa girer miyiz? DEVAMINI OKU

Biraz İran, biraz Suriye, azıcık Somali

Bir ufuk turuna çıkalım ve İran üstünden Suriye’ye, Uganda’dan Somali’ye uzanarak şu sorulara yanıt arayalım: Beşar Esad yönetimi Türkiye’ye karşı hangi alçakça şantaja başladı? Colin Powell’ın sağ kolu Suriye krizi konusunda ne diyor? Herkes “Yeniden Soğuk Savaş” derken, Davutoğlu neden “Soğuk Savaş tarih oldu” ısrarını sürdürüyor? Krizleri zorla askerileştirmek kimin işine yarıyor? Somali Türk dış politikasının gururu olmuşken, neden hâlâ Suudi Arabistan gibi çifte standartlarımız var? DEVAMINI OKU

TİB, dijital sansürde çığır açtı!

Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı şimdi de suç işlemesi eşyanın tabiatı gereği mümkün olmayan bir hizmet sunan Tinyurl.com sitesine erişimi, mahkeme kararı olmadan engelledi. “Dijital sansür bürokrasimiz” dünyayı şaşırtmaya devam ediyor. Peki, buna “tekno-cehalet” diye gülüp geçelim mi? Ama Türk internet kullanıcıları bir gün AİHM’de kitle davası açarsa, TİB “uzmanları” ve diğer bürokratlar bunun altından kalkabilecekler mi? (TİB bu yazıdan saatler sonra erişim engellemesinin bir hata olduğunu açıkladı ve engellemeyi kaldırdı) DEVAMINI OKU

Kony 2012: Askeri müdahalede ‘crowdsourcing’ dönemi

Geçen haftanın en ilginç toplumsal vakası, “Kony 2012” başlıklı yarım saatlik “viral” bir videonun bir hafta içinde, dünyanın dört bir yanında Türkiye nüfusunu aşan sayıda insan tarafından izlenmesiydi. DEVAMINI OKU

Propaganda zamanı gazetecilik

Washington Post’un isteyip de gidemediği Suriye’de geçen hafta Hürriyet adına referandumu izledim, çevredeki muhalif yerleşimlerde halkla konuştum. Suriye’den yaptığımız haberleri takdir edenler de, eleştirenler de oldu. İç savaşın sürdüğü bu ülkede her iki tarafın da insanlık suçları işlediği bir dönemde İstanbul’daki “şezlong gazetecilerinin” kestiği ahkâma yanıt verecek değilim. Fakat savaş propagandasının yoğunlaştığı günlerde gazetecilerin etik sorumluluğuna dair genel bir yorum yapmak yararlı olabilir. DEVAMINI OKU

Anoreksiya hastası ABD'li kadının Türkiye’de aldığı ders

Anoreksiya hastası Martha Thompson’ın yıllar önce Türkiye’de aldığı “dersi” dün Hürriyet’te yayımlanan haberde aktarmıştım. David Bowie’ye benzettiği Konyalı Mehmet ile aşkı hüsranla biten ve hastalığın pençesinde yıllarca kıvranan Thompson’ın dokunaklı öyküsünün tamamını burada okuyabilirsiniz. DEVAMINI OKU

Meclislerin renkleri vekilleri etkiliyor mu

TBMM’de geçen hafta yaşanan kavganın ardından bir süredir aklımda olan bir soruya bilimsel bir yanıt aradım: Dünya parlamentolarındaki baskın renkler, o ülkelerdeki milletvekillerinin karar ve psikolojilerini etkiliyor mu? Sonuç düşündürücü... DEVAMINI OKU

Sansürledik ama sor bir, neden!

Türkiye’de “dijital sansür bürokrasisinin” mahkeme kararı bile olmadan, üstelik yasal ve demokratik sorumlulukları da umursamayarak giderek daha fazla internet sitesine erişimi engellemesini dün eleştirmiştim. Verdiğim örnekler arasında, Amerikan müzik ve popüler kültür dergisi Rolling Stone ve bikini satıcısı venus.com sitelerinin yanı sıra, kendi kişisel adreslerim de vardı. Bir TİB yetkilisi meseleyi aydınlattı. DEVAMINI OKU

Bu internet sitelerini kim, neden engelliyor?

Türkiye’de “dijital sansür bürokrasisinin” mahkeme kararı bile olmadan, “Bilgi Edinme” gibi vatandaşlık haklarını çiğneyerek, şeffaflık ve hesap verebilirlik başta olmak üzere demokratik kıstasları umursamadan uyguladığı site engellemeleri insan hakları açısından ciddi bir tehdit haline geliyor. Kişisel internet sitem için satın aldığım www.emrekizilkaya.com adresine, Amerikan müzik dergisi Rolling Stone’a veya bikini satan Venus.com’a Türkiye’den neden erişilemediğini haftalardır öğrenebilmiş değilim. DEVAMINI OKU

Soykırım dememek AB’de zaten yasak

Boşverin Fransa Senatosu’nu... Akademisyenlerin dahi 1915 olaylarının “soykırım” olduğunu reddetmesi Avrupa’da uzun süredir zaten “fiilen” yasak. Son olarak Arnavut akademisyen Gert Brojka, İtalya’da verdiği yüksek lisans tezini “Ermeni Soykırımı” diye adlandırmaya zorlandı. Oysa Brojka’nın “onur” ödülüyle (cum laude) mezun olmasını sağlayan tezde, 1915 olaylarının bir soykırım olmadığı savunuluyor. DEVAMINI OKU