28 Ocak 2009 Çarşamba

Diplomaside Hiperaktifiz Ama...

Yukarıdaki fotoğraf, Gazze’de geçen hafta yapılan bir Hamas düğününde çekildi. Bu resimdeki geline bakarak kendi kendime soruyorum: Hamas’ı ‘kader arkadaşı’ gibi gören AKP hükümetinin, ‘diplomatik hiperaktivite’yi bırakıp, dış politikada Türkiye’ye yakışacak ‘ahlâki bir tavır’ takınma zamanı gelmedi mi? DEVAMINI OKU

16 Ocak 2009 Cuma

Enerji ve korku

Gelin, Türkiye-AB ilişkilerini etkileyen güncel bir olay ve üzerinden aylar geçen bir açıklamayla başlayalım. ABD merkezli küresel ekonomik krizin dününe ve yarınına değindikten sonra, “korku toplumu” meselesiyle bitirelim. DEVAMINI OKU

Eylül 2008 - Ocak 2009

‘Ağ Toplumu’ olarak Yeni Dünya Düzeni –1-

Gürcistan savaşının ardından bir galat-ı meşhur slogan peyda oldu: Yeni bir Soğuk Savaş çıkmış; ABD ve Rusya, tekrar “çift kutuplu” bir dünya düzeni oluşturuyormuş. Hala 50 yıl öncesinin kafasıyla düşünen, son kullanma tarihi geçmiş stratejistler, artık 1950’lerin monoblok dünyasında yaşamadığımızı idrak edemiyorlar. Oysa postmodern iletişim devrimiyle büzülen küremizde, kutup sistemini yok eden bir “ağ sistemi” çoktan oluştu ve “yeni dünya düzeni” işte tam da bu sistem! DEVAMINI OKU

‘Ağ Toplumu’ olarak Yeni Dünya Düzeni –2-


Yeni dünya düzeninde NATO gibi örgütler tarihe gömülecek; hackerların, kadınların, viral pazarlamacıların ve El Kaide’nin anlam ifade ettiği bir sistem olacak bu... DEVAMINI OKU

Ira furor brevis est

Başlık, Latince bir deyiş. “Öfke, kısa süreli bir deliliktir” anlamına geliyor. Bu yazı ise, hınç alma kültürümüz, mağdur siyasetçilerimiz, zayıflama kamplarımız ve ABD’nin ekonomik kriz paketi üzerine olacak. DEVAMINI OKU

Çok kültürlülüğümüz patladı da kültürümüz sağlam mı kaldı

Metrobüsün askeri stratejideki önemi, Amerikan dizisindeki ASALA göndermesi, Orhan Pamuk, Evrim Teorisi, Ajax futbol takımı ve insan soyunun tükenişi hakkında bir yazı... DEVAMINI OKU

Küresel krizin keyfini çıkarın

Yaşanan mali kriz, yeni bir çağın habercisi falan değil; sadece, kapitalizmin tarihi gidişatı üzerinde olağan bir durak. Bu krizden sosyalizm çıkacağını, şimdiye kadar alınan önlemlerin sosyalizmi andırdığını sananlar yanılıyorlar. Doğal afetlerin bile küreselleştiği postmodern çağda, felaketlere biraz da özlem duyuyoruz. Çünkü onlar, çağımızda hepten kaybolan “gerçeklik” hissini, bir yudum da olsa bize yeniden tattırıyorlar. DEVAMINI OKU

Obama, Turgut Özal ve Ahmet Türk: Militan siyasete karşı birleştirici liderlik

ABD Başkanlık Seçimleri’ne bakınca, “Türkiye’de Kürt başbakan seçilir mi” sorusuna “Turgut Özal” cevabını vermek çok da mantıksız değil. Nitekim Obama, tıpkı Özal gibi, kendi alt kimliğini unutturarak ülkeyi bütünleştiren bir lider. Türkiye’deki Kürt politikacılar, etnik siyaset yaptıkları müddetçe bu düzeye ulaşamazlar. Bu yüzden Obama ve Özal’dan alınacak çok ders var. DEVAMINI OKU

Kimse onu izlemiyorken intihar eden Brezilyalı bir karınca, yine de ölür mü?

Mumbai’daki terör saldırılarının oluşumu ve sonuçları, her ülkede birinci haber olmayı kuşkusuz hakediyor. Yine de, Hindistan’dan üç gün boyunca canlı yayın yapan uluslararası medyaya, Nijerya’da iki gün içinde palalarla öldürülüp camilere yığılan 300 sivili ve “Brezilyalı intiharcıl karıncaları” da hatırlatmak gerekmiyor mu? DEVAMINI OKU



Sorun ‘köylü İslam' değil iflas eden şehirciliğimiz

‘Gecekondu camiler' sorununun kaynağını ‘köylü İslam'ın yayılmasında aramak, anlaşılabilir bir yaklaşım. Ancak üst geçitlere varıncaya dek şehirlerimizdeki herşeyin estetikten alabildiğine uzaklaştığı düşünüldüğünde, asıl sorunun ‘dini anlayışta' değil, belediyeciliğimizde olduğunu görüyoruz. Kazakistan'daki ve Katar'daki gelişmeler de bunu kanıtlıyor. DEVAMINI OKU

Seri katil, acımasız polis ve bir çocuk

Kuzeyden güneye uzunluğu, Eminönü-Beylikdüzü mesafesi kadar... Genişliği Bartın’ın yarısı... Hâkkari’den daha yoksul, ama nüfusu Bursa kadar. Böyle bir yer Gazze Şeridi ve biz İsrail’in buraya düzenlediği operasyona bakıp soruyoruz: Bir seri katil, kalabalık bir alışveriş merkezinde kaçırdığı bir çocuğun kafasına silah dayamışsa, hem zanlıyı hem de çocuğu öldürmek polis için meşru bir çözüm müdür? DEVAMINI OKU

Milat ve Hicret

2008 yılı, insanlık tarihine, bir devrin kapanıp bir diğerinin açıldığı bir kilometre taşı olarak geçebilir. Küresel ekonomik kriz ve ABD’nin ilk siyah başkanını seçmesiyle hatırlanacak bu yıl, belki de 21’inci Yüzyıl’ın asıl başlangıcıdır. Gelin, 2009’a bir de bu gözle bakalım. DEVAMINI OKU

Mayıs 2008 - Ağustos 2008

Avrupalılar ne kadar Avrupalı?

Antalya'nın Kemer ilçesinde bir oteli, henüz sezon başı olmasına rağmen tıka basa dolduran Alman turistler, açık büfe kahvaltı için sabahın köründe birbirlerini ezerek sıraya girdiğinde, kendi kendime iki soru sordum: 1) Türk turizmi, ekonomik durgunluk şayiasına rağmen, yoksa epey kazançlı bir yıl mı yaşayacak? 2) Avrupalılar, örneğin tatilleri için Türkiye'yi tercih eden bu orta yaş üstü Alman kitle, aslında ne kadar Avrupalı? DEVAMINI OKU

Biz ne kadar Avrupalıyız?

Estonya’nın başkenti Tallinn’de bulunan 604 yıllık belediye meclis binasının halka kapalı bir kabul salonunda, Ortaçağ boyunca ülkeye hükmeden İsveçlilerden yadigar tablolar var. İsveç krallarının portreleri arasında tek bir yabancı lider dikkat çekiyor: Sarığıyla, şalvarıyla, bıyığıyla diğerlerinden ayrılan bu lider, Osmanlı Sultanı İkinci (Genç) Osman. DEVAMINI OKU

Bilimsel bir kehanet

Petrol fiyatlarının rekor üstüne rekor kırmasını, küresel düzendeki diğer sarsıntılarla birlikte değerlendirdiğimizde, insanlık tarihinin bir dönüm noktasında olduğumuz anlaşılıyor. DEVAMINI OKU

32 kısım, tekmili birden Indiana Jones analizi

70’ine merdiven dayamış “kamçılı adam”, beyaz perdede son bir fırtına daha estirmeye başladı; ama yakından takip ettiğim bu seri hakkındaki şahsi kanaatim hiç değişmedi: Indiana Jones, mükemmel bir proje ve çok kötü (evil / bad?) bir iş. Son film “Kristal Kafatası”, bunu daha da açık bir şekilde gözler önüne seriyor ve ben sinema sanatından çok, siyaseti kastediyorum. DEVAMINI OKU

Obama ne kadar siyah, Hillary ne kadar kadın?

Demokratların iki başkan aday adayı da, “değişim” temasını işledi. İki isim finale kaldı: Irka dayalı bir değişimin simgesi olan siyah Barack Obama ve cinsiyete dayalı bir değişimin simgesi olan kadın Hillary Clinton. Ama değişim falan gelmeyecek. ABD’den, Türkiye de dahil tüm dünyaya yayılan trans-politika çağında, muhalefet zorla yok edilmemiş; daha da kötüsü, kendisinin karikatürü haline getirilerek gönüllü bir mutlak sona sürüklenmiştir. Siyasi trans-seksüalitesi ile “erdişi” Hillary de, siyasi trans-ırkiyatıyla “melez” Obama da, bu akıbetin en canlı örnekleridir. DEVAMINI OKU

Iran Delenda Est

ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney, bugünlerde muhtemelen Romalı Markus Porsius Kato'nun diliyle konuşuyor: "Çünkü neler yapılması gerektiğini ve bunların nasıl yapılacağını Senato’ya ben gösteriyorum: Öteden beri kötü niyetler besleyen İran’ın savaş ilan etmesini beklemeden, biz savaş ilan etmeliyiz; onun yerle bir olduğunu görmedikçe içim rahat etmeyecek." DEVAMINI OKU

Türkiye bir hukuk devleti midir


Bu sorunun cevâbını, artık çok daha umarsızca arıyorum. Ama hem AKP'nin kapatılma davasındaki, hem de Ergenekon soruşturmasındaki iddianamelerin yarattığı garabeti havsalam bir türlü almıyor. Belki de bir hukuk devleti değil de, bir edebiyat devleti olmalıyız. DEVAMINI OKU

Bu kış İngiltere’ye şeriat gelecek

İngiltere’de önce Canterbury Başpiskoposu’nun, ardından Yargıtay Başkanı’nın, şeriat hükümlerini ülkenin milli hukukuna entegre etme önerisi, Ada basınında “dehşetle” karşılandı. Muhafazakar İngilizler’in içine düşen kurdu, bizim de gözümüz bir yerden ısırmıyor mu? DEVAMINI OKU

“İkinci Büyük Buhran” öncesi kehanetler


Dünya, 1928-1929 yıllarında başlayan Büyük Buhran’dan beri yaşanan en büyük ekonomik krizin eşiğinde. 80 yıl öncesine dönüp bakarak birçok ders çıkarabiliriz, ama bu kez krizin dünya tarihinde daha önce hiç görülmemiş bir niteliği olduğunu da unutmamalıyız. Türkiye bu kez küresel krizde çok daha kritik bir rol oynayabilir. DEVAMINI OKU

Obama’yı, Karadziç ile okumak: Temaşa devam etmeli

ABD Başkanlık Seçimleri’nin şenlikli görüntüsünün altında, ancak ‘gösteri-ötesi çağ’a özgü yeni dinamiklerden haberdarsak kavrayabileceğimiz uğursuz bir mekanizma var. Bu mekanizma, soykırımcı Sırp lider Karadziç’i aniden paketleyip uluslararası mahkemeye teslim eden düzeneğin ta kendisi olabilir. DEVAMINI OKU

Hepimiz Max Payne'iz

Türkiye'de Youtube gibi sitelere erişimin engellenmesi tartışıladursun; İngiliz hükümeti, sansürde gözünü bilgisayar oyunlarına dikti. Londra'nın “Hollywood tarzı denetim” girişimi, yeni bir medya olarak bilgisayar oyunlarının artık en az sinema kadar ciddiye alındığını gösteriyor. Ama bu, hiç de iyi bir haber değil... DEVAMINI OKU

Doha sürecini açgözlülük tıkadı

Yoğun iç gündem bizi esir almışken, dünya ekonomisinin geleceğini şekillendirecek bir gelişmeye neredeyse kayıtsız kaldık. 2008 Doha fiyaskosu, tarihe kara bir leke olarak geçecek. Zengin ülkeler biraz ödün verebilseydi, serbestleşecek uluslararası ticaret, refahın yoksul ülkelerle paylaşılması yönünde en azından simgesel bir mesaj verecekti. DEVAMINI OKU

Rusya, ‘vur’ deyince neden öldürdü?

Rusya’nın Gürcistan’a müdahalesi, başlangıç koşulları değerlendirildiğinde “haklı” olsa da, Gürcülerin geri çekilmeye başladığı pazar gününden beri yaşananlar “normal” değil. Türkiye’nin, Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı çevresinde yaşananlara bakıp Nabucco’ya hız vermesi ve bir an önce enerji bağımsızlığı kazanması gerek. DEVAMINI OKU

Brzezinski ve Dugin’in asla göremeyip Cumhurbaşkanı Gül’ün yaklaştığı gerçek

Gürcistan krizinin ardından jeostrateji uzmanları arasında anlaşmazlık var. ABD ile Rusya’nın yeni bir Soğuk Savaş’a başlayıp başlamadığı, yeni dünya düzeninin aslında kaç kutuplu olduğu tartışılıyor. En büyük stratejistler bile, miadı çoktan dolmuş ana fikirlerle hareket etmeleri yüzünden hepimizi yanıltırken, Cumhurbaşkanı Gül, küresel gerçeğe bence daha yakın. DEVAMINI OKU

Erdoğan ve Bush arasında ilginç iş bölümü

Ankara'dan önceki gün gelen bir haber, hemen hiç kimsenin ilgisini çekmedi. Habere göre, Başbakan Tayyip Erdoğan, partisinin salı günü yapılan MYK toplantısı sırasında Gürcistan'daki krizi değerlendirmiş. Erdoğan, Gürcü lider Mihail Saakaşvili'yi aramasına rağmen, Rusya Başbakanı Vladimir Putin'e telefon etmemesini ilginç bir şekilde açıklamış. DEVAMINI OKU

Ocak 2008 - Nisan 2008

Kucaklaşma

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, İspanya'nın başkenti Madrid'de, artık "Avrupa Birliği Dışişleri Bakanı" sayılabilecek Javier Solana ile "kucaklaşması," Ankara-Brüksel arasındaki tarihi ilişkinin trajikomik bir karikatürü, acıklı bir alegorisi gibiydi. DEVAMINI OKU


Ermeni soykırım iddialarında duygu sömürüsü faktörü

Özellikle ABD’deki Ermeni lobisi, sözde soykırımı nispeten sivil, gayriresmi yollardan ve duygu faktörünü kullanarak etkili bir biçimde savunmaya devam ettiği için işimiz zorlaşıyor. DEVAMINI OKU

Ya Bush’un dedesi darbe yapsaydı ve ABD de Nazilere katılsaydı...

ABD Başkanı George W. Bush’un öz dedesi Preston Sheldon Bush tarafından 70 yıl önce planlanan faşist darbe girişiminin detaylarını bugün Foto-Analiz’de okudunuz. Bazı yorumcular şunu söylüyor: Dede Bush faşist bir darbe yapmayı başaramadı ama ondan iki kuşak sonra isteği neredeyse tamamen yerine geldi. Şaka bir yana, gelin “spekülatif tarih” üzerine küçük bir beyin fırtınası yapalım ve “Dede Bush 70 yıl önce asker zoruyla yönetime el koymuş olsa bugün nasıl bir dünyada yaşardık” sorusuna cevap arayalım. DEVAMINI OKU

AB'nin, Sırbistan ayıbıyla biz Türklere öğrettikleri

Sırbistan, coğrafi olarak da, siyasi olarak da Kosova ile Avrupa Birliği'nin tam ortasında, hayati bir seçim yapmaya hazırlanıyor. Bu süreçte AB'nin yaptığı ahlâken "utanç verici" hamlelere bakarak, belki biz de bir ders çıkarmalıyız. DEVAMINI OKU

Sırbistan, AB ve Nabucco

Korkulan olmadı. Sırbistan’da aşırı sağcı Tomislav Nikoliç değil, liberal Boris Tadiç kılpayı farkla da olsa devlet başkanı seçildi. AB yanlısı mevcut Cumhurbaşkanı Tadiç’in zor da olsa bir kez daha göreve gelmesinin ardından, bu kez makropolitik düzeyinde konuyu ele alalım. DEVAMINI OKU

İnovasyon ve Parti Kapatma -I-

Ajanslara geçen hafta düşen bir haber, uluslararası basında geniş biçimde kullanılmasına rağmen, belki de insanları intihara teşvik edebileceğine dair sorumlu bir tedirginlikle, Türk basını tarafından fazla büyütülmedi. Karmaşık bir “intihar makinesi”nin planlarını internetten indiren Avustralyalı yaşlı bir adam, inşa ettiği ölüm düzeneğiyle kendisini birkaç metreden tabancayla vurmuş ve kendi eseri olan robotun “cinayeti” sonucu hayata gözlerini yummuştu. Bunun AKP'nin kapatılmasıyla ne ilgisi mi var? Durun anlatayım. DEVAMINI OKU

İnovasyon ve Parti Kapatma -II-

Parti kapatmanın, Türk hukuk sisteminin “icadı” olmadığını; ancak “Parti kapatan bir ülke AB standartlarını yakalayamamış demektir” diyen bazı Avrupalılara kendi tarihlerinden gösterilen benzer örneklerin de ne yazık ki bağlam dışı veya anakronik kaldığını geçen yazıda ifade etmeye çalışmıştım. Oysa AKP aleyhindeki iddianamenin hazırlanmasından bu yana hatırlanmayan çok daha geçerli bir örnek dava, dört yıl önce Belçika’da, yâni Avrupa Birliği’nin kalbi olan ülkede görülmüş ve bir parti kapatılmıştı. DEVAMINI OKU

Avrupa'nın ‘Ölmeyen Adam'ı: Türkiye

Ölüler neden geri döner? Sosyolojik psikanalizin, özellikle de kültürel eleştiri alanında en merakla sorulan sorularından biridir bu. Tâ bilinen ilk efsanelerden, Grek mitolojisinden, Homer'den ve daha sonraları Shakespeare oyunlarından gelen, günümüzde de sinemada, edebiyata hâlâ tekrarlanan bir temadır ölülerin geri dönüşü. DEVAMINI OKU

Ağustos 2007 - Aralık 2007

Kuyruk köpeği sallıyor; Türkiye, Irak’ı izliyor

Hem Sarkozy, hem de Kouchner’in dış politikası, dinamik olmak, alternatifleri çoğaltmak, manevra alanı sağlamak ve esneklik kazanmak üzerinde temelleniyor. Bu açıdan ABD ve Irak hükümeti ile sıcak ilişkiler kurmak yadırganmamalı. Peki Türkiye bu tartışmalardan ne ders çıkarabilir? DEVAMINI OKU

Irak Kürdistanı'ndan Kıbrıs Rum lokumuna

Papa 16. Benedikt, Türkiye'nin olası sınır ötesi harekatına karşı çıktığı dünkü açıklamasında, "Irak Kürdistanı" ifadesini kullandı. Türkiye olarak Bağdat'ın kuzeyindeki yerel hükümetin bağımsızlaşmasına, Irak'ın bölünmesine karşıyız karşı olmasına; ancak bu süreci hızlandıran uluslararası tutum netleşirken, neden biz de ciddi bir devlet olarak tepkimizi ortaya koymuyoruz? Mesela Makedonya gibi... DEVAMINI OKU

Amerikan istihbaratına kaldıysak, vah bizim hâlimize

Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Washington ziyaretinde, PKK'ya karşı ABD'nin çantasından çıkan plan, askeri istihbarat paylaşımı ve daha etkili bir koordinasyon oldu. Ben özellikle askeri istihbarat paylaşımı sözünün ardından, büyük bir gazetenin, "ABD, casus uçak Predator'leri Türkiye'nin emrine verdi" manşetiyle bunu sanki yeni bir şeymiş gibi sunmasına şaşırdım. DEVAMINI OKU


Sarkozy’nin insanları ve Ratatouille’un sıçanları

Paris’teki “ikinci göçmen ayaklanması” ilkini gölgede bıraksa da sonuçta bastırıldı, ama sosyal bilimciler, Fransız başkentinden tüm ülke varoşlarına ilk fırsatta bir kez daha yayılacağını öngördükleri bir sonraki “yangın” hakkında uyarılarda bulunmayı sürdürüyorlar. Bu yıl gösterime giren Ratatouille adlı filmi ele alalım. Bu Pixar animasyonu, insanların dünyasında kabul görerek baş aşçı olmak isteyen “gastronom” sıçan Remy’nin hikayesini anlatıyordu. Biraz dikkatli incelendiğinde, filmin hemen her öğesinin günümüz Batı dünyasının zorlu toplumsal koşullarına göndermeler yaptığını ve bir çözüm önerisi (en azından özlemi) içerdiğini görebiliriz. DEVAMINI OKU

Yeni BOP: Büyük Ortabatı Projesi


Son haberlere göre, ABD'nin Ortabatı bölgesindeki beş eyalette yaşayan Amerikan yerlilerinin oluşturduğu kabileler federasyonu, atalarının Beyaz Saray ile neredeyse 150 yıl önce yaptığı tarihi anlaşmaları feshedip bağımsızlıklarını ilan ettiler. DEVAMINI OKU